Kruidnagelen en christenen : : De Verenigde Oostindische Compagnie en de bevolking van Ambon, 1656-1696 / / Gerrit Knaap.

• Superior document: Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde ; 212
• VerfasserIn: Knaap, Gerrit
• Place / Publishing House: Leiden; , Boston : : BRILL,, 2004.
• Year of Publication: 2004
• Edition: 1st ed.
• Language: English
• Series: Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde ; 212.
• Physical Description: 1 online resource.

Veel historici hebben er de laatste decennia op gewezen dat de gedachte van 350 jaar Nederlandse overheersing over Indonesië een mythe is. De verovering was een geleidelijk proces en pas na 1900 deed het koloniaal gezag zich in bijna alle uithoeken gelden. Het gebied dat echter nog het dichtste in de buurt van die 350 jaar komt, is het gewest Ambon, dat reeds in 1605 door de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) werd bezet. Het VOC-bestuur over Ambon is over het algemeen gekenschetst als een niets ontziende uitbuiting van de bevolking door middel van een met geweld afgedwongen monopolie in de kruidnagelhandel. Dit boek beoogt, op basis van literatuur en originele archiefstukken, na te gaan wat de interventie van de VOC in werkelijkheid betekende. De nadruk ligt daarbij op de tweede helft van de zeventiende eeuw, toen de kruitdampen waren opgetrokken en het gezag van de VOC stevig was gevestigd. Door een gedetailleerde reconstructie en analyse van de diverse terreinen van het maatschappelijk leven in socio-politiek, religieus, demografisch en economisch opzicht wordt een zo nauwkeurig mogelijk beeld geschetst van de invloed van de VOC. Niet alleen de kruidnagelen waren voor de VOC belangrijk; ook de godsdienst, de herendiensten en een ordelijk bestuur hadden de aandacht. De rol van de kruidnagel en het monopolie wordt niet, zoals in veel eerdere literatuur, in het perspectief van een markteconomie behandeld, maar in dat van een op zelfvoorziening gerichte economische orde. Dit boek is niet alleen van belang voor de kennis van de relatie Ambon-VOC, maar gaat ook uitgebreid in op de interne structuur en ontwikkelingsgang van de Ambonse samenleving.

Table of Contents

Intro -- Title Page -- Copyright Page -- Table of Contents -- Lijst van kaarten, tabellen en figuren -- Voorwoord bij de tweede herziene druk -- Inleiding -- I Inheemse politieke structuur en koloniale gezagsvestiging -- Inleiding -- Negeri en uli -- Internationalisatie van de politieke verhoudingen -- De Ambonse oorlogen -- Samenvatting -- II De VOC-staat en zijn onderdanen -- Inleiding -- De machtsmiddelen van het koloniale bestuur -- Het inlandse bestuursapparaat -- Politieke ontwikkelingen na 1656 -- Samenvatting -- III De VOC en de periferie -- Inleiding -- De Oost-Seramse handel -- De Papuase zeerovers -- De Seramse Alfuren -- Samenvatting -- IV Animisten, moslems en christenen -- Inleiding -- De oude Ambonse religie -- De islam -- Het Christendom -- Samenvatting -- V Demografische ontwikkeling van de Ambonse bevolking -- Inleiding -- Demografische ontwikkeling tot circa 1670 -- Demografische ontwikkeling van 1671 tot 1696 -- Huwelijk en geboortepreventie -- Het effect van oorlogen, ziekten en natuurrampen na 1671 -- Bevolkingsdichtheid -- Samenvatting -- VI Vrije arbeid en slavernij -- Vrije arbeid in de inheemse maatschappij -- De samenstelling van de slavenbevolking -- De aard van de slavernij -- Samenvatting -- VII Een belasting in arbeid -- De herendiensten -- Inleiding -- De dati -- De voorvallende diensten -- De hofdienst -- Samenvatting -- VIII Velden en bossen -- Het economisch territorium -- Rechtsverhoudingen met betrekking tot grondgebruik -- Conflicten over territorium en grondgebruik -- De locatie van de grond -- Samenvatting -- IX Palmen, vissen en knollen -- De voedselproductie -- Inleiding -- De niet-gedomesticeerde sector -- De gedomesticeerde sector -- Samenvatting -- X Nijverheid en techniek -- Inleiding -- De textielnijverheid -- De bouwnijverheid -- De scheepsbouw -- Het smidsvak -- Enige overige vormen van nijverheid.

Samenvatting -- XI Handel en scheepvaart -- Inleiding -- De lokale handel -- De interinsulaire en interregionale handel -- De buitenlandse relatie -- Samenvatting -- XII De kruidnagelcultuur onder het monopolie -- Inleiding -- De cultuurwijze van de kruidnagel -- De kruidnagelcultuur in de eerste helft van de zeventiende eeuw -- De kruidnagelcultuur in de tweede helft van de zeventiende eeuw -- De balans van de kruidnagelhandel van de VOC -- De balans van de kruidnagelcultuur voor de Ambonse bevolking -- De kruidnagelcultuur in relatie tot de rest van de inheemse economie -- Samenvatting -- Slotopmerkingen -- Bijlagen 1 Bestuurlijke indeling van de provincie Ambon tijdens de VOC-periode -- 2 Regionale indeling van de Ambonse Molukken in de zeventiende eeuw -- 3 De bepaling van de oppervlakte van de regio's -- 4 De demografische ontwikkeling op langere termijn 1630-1710 -- 5 Inhoud en bewerking van de zielsbeschrijvingen -- 6 De hongi en de herendienstplicht in 1673 -- 7 Kruidnagelproductie en kruidnagelaanplant -- Glossarium van Indonesische en Ambonse woorden en begrippen, exclusief botanische termen -- Glossarium van botanische termen -- Literatuur -- Register van persoonsnamen -- Register van geografische namen.